…бо нїщому. каково добро сътвориши хса въсходїть. тако и аще ѿвръ жеши его. хса ѿвръглъ
еси ꙗко сам реклъ ес.съ нїми же ѡ҃цу слава дръжава чсь коупно съ с҃тымъ
д҃хѡм, н҃нѣ и прїсно и въ вѣкы вѣкѡмъ аминъ.
Bg: Сборник; Ru: Сборник
Location | Russia, St. Petersburg, Academy Library, Jacimirsky. Shelfmark: 13.6.13 |
---|---|
Date | 15th c., first half |
Material | Paper |
Extent | 127+II ff. 204 x 145 mm (folia) 182 x 118 (written) |
Watermark | Scissors Mošin 1957: 2622 (1390-1400) Unicorn Mošin 1957: 6084 (1390-1400) |
Collation | 16 quires. |
Signatures | Old. |
Condition | Without beginning and end; folia appear to be missing between ff. 34-35, ff. 80-81, and between ff. 109-110. |
Layout | 1 column, 21 22 written lines |
Binding | Binding from the 17th-18th c. |
Contents | (1r-5r) Поучение, неидентифицирано …бо нїщому. каково добро сътвориши хса въсходїть. тако и аще ѿвръ (4r-7v) Евангелие Никодимово. Разказ как Марта осъди Пилат Слово како осѫди марѳа пилата. прѣдъ царем
кесаремъ.По възнесени, г҃а и б҃а и с҃пса нашег Іѵса хса. въставши Мрїа иде
въ Римъ. къ ц҃рю августу кесару. и прїпаде съ плачемъ и рче. тебѣ единого с҃на б҃жїа. ему же слава въ вѣкы амїнъ. (7v) Поучение за бъбривите Ѡ ѫзичнимь мнѡгг҃лан'нымъ.Ѡ ѫзиче сѫпостате правдѣ моеи. ѡ ѫзиче дроуже сатанинь сѫвѣтниче
дїаволовъ. (7v-9r) Поучение за разделянето на душата от тялото Повѣсть ѡ разлѫченїе д҃ши.Егда д҃ша ѿ тѣла разлѫчает сѧ и поемлет ѧ аг҃глы. (9r-23v) Поучение за богатите и бедните, които са починали Иже въ с҃тых ѡ҃ца нашего Іѡанна Златооустаго архіеп҃кпа
Костантинѣ град. слов ѡ оусопших. богатіихь и ніщиихъ.Принеси днес паче пръвыих д҃не
тъщнѣише слов. (23v-26r) Поучение как да бъдат учени духовните чада Зде проркы Езекіа. оучит д҃хвныѧ
ѡ҃цѧ како учити чѧда глава .л҃в.Вънегда г҃лѫ (26r-27v) Поучение как да се слави светата Троица Иже въ с҃тых ѡ҃ца нашег Аѳанасіа
архыепіскпа Алеѯандріискаго ѡ православнои вѣрѣ како славит сѧ с҃таа троица, прѣписано из
латинскаго блъгарскы.Иже аще хощет с҃псень быти. прѣжде въсѣх длъженъ ес съблюсти
православнѫ вѣрѫ. (28r-30r) Откровение на Богородица за седемте гряха Чѧтеніе ѡ поученыи ѡ .з҃.мых грѣсѣх
с҃тыѫ б҃цѫ и ѡ покааніе д҃шам ѡ҃че блсви.Сърѣши свои ѡброус и колежи на
пѫти своему в҃лдце г҃лѧщи пом҃лоуи мѧ г҃и. (30r-35v) Цикъл разкази за кръстното дърво, приписван на Григорий Богослов Слов с҃тго Грігоріа б҃гослова ѡ крстѣ чѧстнѣм и за два разбоиніка ѡ҃че блсви.Адам бѣше въ Едемѣ прѣд дверми
раискыми, егда же приближи сѧ емоу смртъ, възболꙗ велико. (unknown) Цикъл разкази за кръстното дърво. Разказ за второто дърво Оуказ ѡ дроугѡмъ дрѣвѣ чьстнѣм, на
нем же распѧт сѧ разбоинык праведны.ѿ тогожде дрѣва възѧт аг҃гль гснь въ раи, и въложи его въ
землѧ рекомѫѧ Мадиам. (unknown) Цикъл разкази за кръстното дърво. Разказ за третото дърво Оуказ ѡ третіем дрѣвѣ на нем' же
распѧт сѧ разбоиник невѣрнии.Егда бѣше врѣмѧ потопа, тогда
изнесе вода потопнаа ѿ дрѣва того
животворѧщаго. (unknown) Цикъл разкази за кръстното дърво. Разказ как се събраха трите дървета ОУказ какѡ събравшим сѧ чѧснѡм дрѣвѡм въ Іерслмъ, разумѣи добрѣ.Въсѣ три дрѣва ѿ единого дрѣва сѫт и г҃лоу г҃ню раздѣли архг҃глъ. то дрѣво на три чѧсти.сѧчна же бѣхѫ ꙗко едино, понеж бо ѿ единого бѣхѫ. (35v-35r) Цикъл разкази за кръстното дърво. Разказ за Адамовата глава Глава же Адамова въ корені дрѣва лежааше на краи Ерслма
и не вѣдѣаше хикто то ес глава Адамова. и сътворишѫ могилѫ великѫ над главоѫ тѡг рад нарече сѧ
лиѳострать. и тоу быс съборище въсемоу Їерслму. (35r-37v) Цикъл разкази за кръстното дърво. Разказ за двамата разбойници Слово ѡ два разбойника како зачѧшѧ сѧ и како распѧшѧ с на
прѣч҃стѣм дрѣвѣ. ѡбѣ стран г҃ана б҃а
нашего І҃ѵ х҃а. бл҃гослови ѡ҃че.Егда быс рожѫство г҃а нашего Ісоу х҃а егда изби Ирѡд младѧнцѧ ищѫ и г҃а.и испаде а Адам же сѧ крсты
кръвиѫ г҃а нашего И҃сы хса. ему же слава въ вѣкы
аминь. (37v-41r) Въпросите на св. Йоан Богослов към Авраам Чѧтенїе ѡ вторѣмъ прїшествї г҃а нашего І҃у х҃а. ѡч.Възыде гсь на горѫ елеѡньскѫѧ. съ оученїкы своими. и
рче имъ. се азь ѿхождѫ ѿ вас на н҃бо. (41r-47r) Тълкувание на Евангелието от Матей Тлъкованіе еѵглію ѿ Маѳеа.Пришед І҃с въ Зеведѡвь град съ м҃тріѫ и оученикы своими. (47v-50r) Тълкувание за православната вяра от дванадесетте апостоли Зде сълг ѡ православнои вѣрѣ хрстіанскои еж изрекошѧ в҃і. прорци въ ветсѣм законѣ
по рѣчи. и в҃і. апсль врьховни въ новѣм
законѣ егда съниде х҃с с҃ты на них въ
пѧтидесѧтницѧ по ѡбѣтованію нѡчю въ ерслмѣ.Идеже и съборное посланіе разчинишѧ и написаше нам въ
оувѣрение х сва бжства. (50r-54r) Поучение срещу крадците и сребролюбците Слов с҃тго Іѡанна Златоус҃таго ѡ татех и ѡ сребролюбцех и ѡ памѧть злобницѣх.Татіе оуслышите что ѡ вас гсь съ прорку Захаріи глагла. (54r-56v) Въпроси и отговори на Атанасий Александрийски, извлечение Б҃лженаго Аѳанасіа архіепіскопа Алезѯаньдръскаго.Въпросъ. мноѕѣмъ праведникѡм въ
ветсѣм законѣ. (56v-61v) Тълкувание на стиха "Исусе Христе Боже наш, помилуй нас" Зде тлъкованіе стиха г҃лемаго г҃и І҃ѵ хсе б҃е нашь помилуи
нась аминь.Коеждо створенааго стиха. (61v-78v) Поучение за християнската вяра според казаното от 318 църковни отци в Никея Сълг ѡ вѣрѣ хрстіанскои еже ес вѣруѫ въ единог б҃а. съложена с҃тыми
ѡ҃ци. т҃и҃і. иже въ Никеи, на пръвѡм съборѣ сице ес въсѣкому хрстіанину наоучив вѣровати въ б҃а ѡ҃ца и с҃на и с҃тго д҃ха. зде же тлъкованое Грігорием Нискымъ.Знаменіе вѣруѫщому се с҃тго изѡбраженіе. (78v-81r) Поучение против езическите и юдейските обичаи Ѡ назирани іоудеискых и еллинскых. о
истицани. о присънени. о кръвотечени. о приближени смѣшеніа законаго и рождства. и извръженіа порока тѣлеснаг. и
погрѣбанїа мртваго или костени гроба. или различных
брашень.Аще же нѣціи назираѫще и хранѧт іоудеускыѫ
обычаѧ. (81r-109v) Поучение за Второ пришествие, неидентифицирано …г҃и. когда тѧ видѣхѡм алчна. или
нага. или болна. или въ темници. и не послужихѡм тебѣ. г҃и не
вѣси ли нас. ты нас създаль еси. (110r-115v) Апокалипсис на Йоан Богослов …веднии Іѡане и възрѣх и видѣхь
книгы лежѫщѫ многы. их же оумъ ч҃лчь не может' разоумѣти. ни извѣдти. имѧщѫѧ .з҃. печат. и рчеть кто разгнет
(116r-116v) Откровение Варухово …Михаил ѿ
црства б҃жїа. и оузриши славоу б҃жїѫ даѫщи нам и быс глас съ н҃бси вышнѣго. и рѣх къ аг҃глоу что быс глас съ н҃бсеи и рче ми се съходит Михаил.и чѧда имъ измрѣте, зане убоашѫ с б҃а. нѫ
събираѫт сѧ въ ц҃ркви на мл҃твѫ. да не творѧт м҃лтвѫ б҃оу. нѫ клѧтвы дѣѫтъ… (117r-124v) Житие на св. Петка Римска …не прѣдам на мѫкѫ за х҃а. и д҃ша моа
црствует съ ним
въ в҃кы. и въшедши въ градъ единъ где
ц҃ртвоваше ц҃рь един именем
Антонисъ.а тѣло еѧ чл҃къ нѣкыи именем Атимъ, и б҃гочьстивъ, възем мирѡ многцѣн'ныим помазавъ. и плащаницеѫ чстоѫ обвивъ. и положи ѧ въ гробѣ… (125r) Поучение, неидентифицирано (125v-126v) Разказ (неидентифициран) от Патерика Повѣсть ѿ старческаго.Брат въпроси о҃ца Пимина г҃лѧ сътворих грѣх великь. (126v) Поучение за имащите власт О избрани властеи. |
Bibliography | Към характеристиката на българската литература през ХV-ХVІІ
в. (Сборници със смесено съдържание)София: Българска академия на науките1982 Милтенова
1982a : 102-106, 366-369; К истории ложных молитв в южно-славянской
письменностиИзвестия Отделения русского языка и словесности
Императорской Академии наук191318 3 1–102 Яцимирский 1913: 93-97Filigranes des XIIIe et XIVe sièclesVodeni znakovi XIII. i XIV. vijekaZagreb: Académie yougoslave des sciences et des beaux-arts, Institut
d'histoire1957 13th century 14th century1–2
Filigranes des XIIIe et XIVe sièclesVodeni znakovi XIII. i XIV. vijekaZagreb: Académie yougoslave des sciences et des beaux-arts, Institut
d'histoire1957 13th century 14th century1–2
Текстологически наблюдения върху два апокрифа (апокрифен
цикъл за кръстното дърво, приписван на Григорий Богослов, и апокрифа за
Адам и Ева)Старобългарска литература198211 35–55 Милтенова 1982 |
History | Date: 15th c., first half. Place: Wallachia. Note: It seems that MS has been in the Njamc monastery at the first half of the 16 c., because there is a note on the external side of the cover concerning putting an iconostasis in the monastery, dated 12.08.1521. |